Nieuws
09-02-2016 door DVDP

Bergeenden in Eke

Bergeenden in Eke
Afgelopen weekend ondernam ik samen met Bart het zoveelste toertje in de regio om eindelijk die langverhoopte wenkbrauwalbatros te ontdekken. Helaas, het was ons niet gegund. 

Wat ons wel opviel, waren de relatief grote aantallen bergeend aan de Scheldekant in Eke. Bart telde op 4 februari in totaal 43 exemplaren op een aardappelveld. Tijdens onze speurtocht naar die albatros kwamen we aan 41 exemplaren. Toch snel even op onze regionale waarnemingensite kijken. Doorklikken naar statistieken. En wat blijkt? 43 blijkt het grootste aantal dat al is ingevoerd in onze online database. Zou dit dan een regiorecord zijn?

Even checken tussen de historische waarnemingen in "Zijn er nog vogels?" (Luc Menschaert). De allereerste waarneming dateert van 1956 in Oudenaarde. Alle twitchers daarheen! Of bestond dat nog niet in die tijd? In de jaren 60 amper twee waarnemingen. Eind jaren 60 kreeg de industrialisatie greep op het zuiden van Oost-Vlaanderen. Er kwamen opgespoten terreinen bij, en ook bergeenden. Blijkt dat die bontgekleurde eenden graag verblijven op natte, zanderige grond met moddervelden en zandheuvels. Ze kiezen vaak een konijnenhol om hun nest in te maken. 

Bon, het échte record? 19 december 1982: 174 exemplaren aan Noorderwal in Deinze (HRO, JRO). We zitten er dus ver van. Maar we mogen toch een beetje blij zijn. De groep in Eke is met zekerheid de grootste groep van de laatste jaren in de regio. 

Foto: Bart Heirweg.
06-02-2016 door DVDP

44e uilenwandeling op de Kluis

44e uilenwandeling op de KluisZaterdagavond stond de 44e uilenwandeling op de Kluis gepland onder leiding van Willy Aelvoet en Norbert Desmet. Ondanks de stevige wind kwamen toch 36 deelnemers opdagen in de hoop een glimp van de bosuil op te vangen. Geen sinecure wegens de harde wind. Toch slaagden de gidsen er in een bosuil te vinden en met behulp van de telescoop kon iedereen toch meegenieten.

camsex online
De aansluitende sterrenkijkactiviteit o.l.v. Gunther Groenez ging jammer genoeg niet door. De sterrenkijkers moesten noodgedwongen in de wagens achterblijven doordat de sterren zich niet lieten zien door het dikke wolkenpakket. Volgend jaar hopelijk beter weer!

Gaycamsex ist einer der größten Portale in Cam Bereich.
Foto: Willy Aelvoet.
01-02-2016 door DVDP

Kievit: vogel van het jaar 2016

Kievit: vogel van het jaar 2016
Door Norbert Desmet.

Onze vogelwerkgroep kwam voor dit jaar tot de keuze van de kievit als vogel van 2016. We proberen dus die soort intenser volgen. Wat speelde mee in de keuze? Het is in de eerste plaats een erg bekende soort voor ongeveer alle natuurliefhebbers, de soort heeft ook een eigen verhaal in onze streek en vooral de kievit gaat achteruit en dat allemaal samen vraagt om aandacht dit jaar.

Kieviten die in groep over akker ‘flappen’ in zwart-wit zijn een bekend beeld voor ons allemaal. Pittiger nog als ze in de lente over de velden buitelend hun mooie ‘kiewit’ uitbazuinen en hun broedgebied afbakenen of urenlang opdringerige kraaien uit hun buurt proberen te houden. Het is een van de soorten die in onze gezamenlijke vogelkennis gebakken zit. Het is ook een van de vele soorten die onopvallend in aantal achteruitgaat, bij ons zowel als broedvogel en als wintervogel. Weg zijn de grote winterconcentraties op de akkers met nog niet zolang geleden langs de N60 in Heurne, jaarlijks een paar duizend…..
De aparte geschiedenis van de kievit bij ons is sommigen gekend: van weidevogel ooit naar akkervogel, zelfs vrij recent.

Samen met Gust Schaemelhout telde ik in de jaren 70 als aangename ‘verplichte’ opdracht kieviten in de meersen van Oudenaarde. Inventariseren avant la lettre. Er blijven historische getallen hangen van meer dan 20 broedparen, geteld alleen al van op de ‘ring’ thv Oudenaarde, te controleren aan de hand van overvliegende zwarte kraaien. De mannetjes kievit gingen dan achter de kraai aan tot aan de grens van hun broedterritorium. Dit terwijl de vrouwtjes op het nest zaten, toen nog veilig in de hooiweiden, die redelijk laat gemaaid werden. Later in de zomer zaten ze dan op de gemaaide percelen, ouden en jongen samen met oa in hun gezelschap veel grote lijsters en gele kwikken, allen ‘trots’ op hun nakomelingen. Wat een tijd!

Wat heeft de overstap van de soort naar de akkers veroorzaakt? Er is een sterk vermoeden dat de gradiëntrijke hooiweiden te snel plaatsmaakten voor eeuwig groene raaigras- en andere te bemeste graslanden. Het werd een eentonige hoge groene brij waarin de kievit letterlijk zijn nest en jongen niet meer terugvond, laat staan voldoende voedsel als oogjager…..
Dan maar verkassen naar de akkers in de jaren tachtig, aanvankelijk met enig succes en twee tot drie nesten per jaar. Starten deden ze in de vroege graanakkers en niet bewerkte velden, later een tweede nest in de bietenakkers…..meestal succesvol. Maar toen bolden de machines steeds vroeger over de kouters en dan kwam de maïs steeds meer opzetten…. De grauwe gors stierf uit bij ons veldleeuwerik ging drastisch achteruit , allemaal de laatste 20 jaar, de akkervogels in het rood…Misschien speelt het klimaat ook mee met wispelturiger weer? Momenteel probeert de kievit nog stand te houden in onze streek maar de broedresultaten zijn echt niet goed en voor de toekomst als soort is dat nefast. Nesten verdwijnen onder de steeds vroeger en meer intensieve akkerbewerking en met de opgroei van de schaarsere jongen is er ook wat mis…voedsel?
Als we ergens te rade kunnen is het bij onze Noorderburen, je weet wel met de koningin en het eerste kievitsei, gelukkig traditie nu. In Sovon-nieuws juni 2015: ‘in het grote Waddenzeegebied gaat de kievit snel achteruit behalve in de kwelders van de Nederlandse oostelijke Waddenzee: zouden de kieviten daar profiteren van de minder intensieve manier van boeren daar?’ En iets verder: ‘Zelfs de meest algemene onder de boerenlandvogels, de kievit, gaat nu hard achteruit en is bijna gehalveerd ten opzichte van 1990. De indruk is sterk dat de kuikenoverleving de sleutelfactor is voor de kievit. Factoren als harde wind, weinig neerslag, lage voorjaarstemperaturen, predatie, akkerwerkzaamheden hebben allicht slechte invloed’. Daar gaat men nu de jongen zenderen en met kleurvlaggen de jongen merken om te kunnen ‘meten’. En ook in Nederland is 2016 uitgeroepen tot jaar van de kievit!

We zouden iets gelijkaardigs in Vlaanderen kunnen aanvragen bij Joke en die zou allicht aan iedere burgemeester en aantal kleurvlaggetjes geven…. Neen, we gaan ook dat maar zelf doen: waar kieviten broeden bij ons volgen we ze in 2016 van dichtbij op, tijdstip broeden, soort akkers, jongen? en zo mogelijk verder verloop met samenstelling groepjes later op het jaar… en de wintervogels, aantallen, plaatsen…. Iedereen kan meedoen, allemaal te deponeren op http://www.vwg-vlaamseardennenplus.be/. Probeer in de mate van het mogelijke iets te zeggen over de aantallen, gedrag en biotoop. Zeker in het broedseizoen.

Tussentijds voor zover dat mogelijk is, proberen we een tussenstand van zaken te geven in Meander.

Foto: Jeroen Vanheuverswyn